‘Aanvalsplan grutto’ moet icoon van het weidse landschap redden


2020 was een historisch slecht broedseizoen voor weidevogels. Zware predatie speelde daarbij een hoofdrol. Zonder verlaging van de predatiedruk zijn er over 30 jaar in Nederland nog minder dan 2000 grutto broedparen over. Daarom werd op 18 november 2020 het ‘Aanvalsplan Grutto’ aangeboden aan Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). In dit Aanvalsplan worden vier speerpunten beschreven die het lot van de grutto en andere weidevogels moeten redden.


Aanvalsplan

Het ‘Aanvalsplan Grutto’ werd op initiatief van Pieter Winsemius (oud-minister van VROM), It Fryske Gea, de Friese Milieu, Federatie en Vogelbescherming Nederland opgesteld . Het plan is met inbreng van zes weidevogelprovincies, landbouworganisaties, natuurorganisaties en wetenschappers opgesteld. Met het Aanvalsplan willen de initiatiefnemers de neerwaartse trend van de grutto en andere weidevogels keren.


Het ‘Aanvalsplan Grutto’ werd op 18 november aangeboden aan minister Schouten (ministerie van LNV). In een motie verzoekt het CDA het kabinet om nog dit jaar met een reactie te komen op welke wijze het ‘Aanvalsplan Grutto’ gerealiseerd kan worden. Het Aanvalsplan krijgt kamerbrede steun.


Het plan benoemt vier speerpunten: kerngebieden met voldoende omvang en openheid, hoog waterpeil, aangepast agrarisch beheer en actief predatiebeheer.


Brief aan de kamer

Op 15 december 2020 informeerde Minister Schouten de Kamer over de wijze waarop het ‘Aanvalsplan Grutto’ uitgevoerd kan worden. In haar reactie vat de minister de oorzaken voor het verminderde broedsucces van weidevogels samen: het areaal geschikt broedbiotoop is achteruitgegaan; verminderde openheid van het landschap en tenslotte dat predatie van legsels en kuikens een toenemend probleem is.


De minister onderschrijft dat per gebied maatwerk nodig is dat wordt vastgesteld door álle betrokkenen; agrariërs, natuurorganisaties, overheden én faunabeheerders.


Meersporenbeleid

De Jagersvereniging pleit al jaren, net als de opstellers van het Aanvalsplan, voor een meersporenbeleid voor weidevogels: meer leefgebied, beter beheer én actieve aanpak van predatoren. Het is goed om te zien dat dit nu ook breed ondersteund wordt door de natuurorganisaties die aanvalsplan hebben opgesteld.


Predatiebeheer

De rol van predatie werd lange tijd afgedaan als een natuurlijk proces dat je zijn gang moet laten gaan en predatorbeheer als onderdeel van weidevogelbeheer was onbespreekbaar. De predatiedruk is echter zo hoog dat weidevogelbeheer alleen niet voldoende is. Ondanks de enorme inzet van boeren, weidevogelwachters en financiële middelen, worden positieve effecten van beheer en nestbescherming tenietgedaan door predatie door vos, zwarte kraai, hermelijn, wezel, reiger, buizerd en de oprukkende steenmarter.


In het scenario dat er geen andere maatregelen getroffen worden om de predatiedruk te verlagen dan er nu al plaatsvinden zijn er over 10 jaar nog maar 10.000 grutto broedparen over en in 2050 nog slechts 1997 broedparen. Actief predatiebeheer als beheermaatregel om de grutto te behouden is daarom noodzakelijk. Als we hier niet op in te zetten dreigt de grutto uit te sterven en voldoet Nederland niet aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Europese Vogelrichtlijn.


Predatiebeheer vraagt om maatwerk. Het aanvalsplan noemt onder actief predatorbeheer het verwijderen van bosjes en ruigte om de dekking en uitkijkposten van predatoren te beperken en verjaging én bejaging. Daarvoor is per gebied een plan nodig.


Predatieplan

In het gidsdocument ‘Behoud weide- en akkervogels door minder predatie’ pleitte de Jagersvereniging al in 2018 voor een predatieplan voor alle WBE’s met weide- en akkervogels. Het terugdringen van predatiedruk is een absolute voorwaarde voor succesvol weidevogelbeheer. In het Gidsdocument doet de jagersvereniging aanbevelingen die zich in de praktijk hebben bewezen om tot een effectieve vermindering van de predatiedruk te komen. De kern van een predatorplan is: (1) beperk (her)vestiging van roofdieren; (2) verminder de dichtheid van de belangrijkste roofdieren; (3) registreer predatie en (4) evalueer het resultaat.


Tijd voor actie

Het Aanvalsplan en de brief van de Minister onderschrijven onomwonden dat predatiebeheer onderdeel moet zijn van het weidevogelbeheerpakket en dat faunabeheerders betrokken moeten worden bij het vaststellen van gebiedsplannen.


Om de grutto en andere weidevogels te behouden zijn stevige maatregelen nodig. Rijk en provincies moeten daarom nú de regie nemen om samen met boeren, natuurbeschermers én jagers weidevogels te beschermen. Daarbij is predatorbeheer onmisbaar: geen hetze tegen predatoren, maar maatwerk per gebied om de predatiedruk laag te houden.


Niet ingrijpen in predatie is ook een keuze, maar 40 jaar bescherming en onderzoek heeft ons geleerd dat dit de weidevogels niet helpt.


Het bericht ‘Aanvalsplan grutto’ moet icoon van het weidse landschap redden verscheen eerst op De Jagersvereniging.



Bron: Jagersvereniging | 22-03-2021

Terug naar nieuws

De wildbeheereenheid is de vereniging van lokale jachthouders en jagers die uitvoering geeft aan verantwoord en duurzaam wildbeheer.